Προσωπικότητα διεθνούς ακτινοβολίας, σημαντικός συλλέκτης και κυρίαρχη φιγούρα της σύγχρονης ελληνικής Tέχνης, ο εμπνευστής των βραβείων ΔΕΣΤΕ, Δάκης Ιωάννου, μιλάει για το δημοφιλές εικαστικό βραβείο, το οποίο σε λίγες μέρες θα αποδοθεί στον επόμενο νέο καλλιτέχνη που ξεχώρισε।
Είναι ίσως η μεγαλύτερη εγχώρια διάκριση που μπορεί να λάβει ένας νέος Ελληνας καλλιτέχνης. Το βραβείο ΔΕΣΤΕ προσφέρει σε υποψήφιους και νικητή αναγνωρισιμότητα και διεθνές εικαστικό βήμα.
Ο Δάκης Ιωάννου, ιδρυτής του ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, πιστεύει ωστόσο ότι αυτοί είναι μόνο λίγοι από τους στόχους του βραβείου. "Στόχος μας εξαρχής ήταν να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο, μια πλατφόρμα για νέους Eλληνες καλλιτέχνες, έτσι ώστε να μπορέσουν να ενδυναμώσουν τον διεθνή χαρακτήρα της δουλειάς τους, να συνομιλήσουν με Eλληνες και ξένους συναδέλφους τους, επιμελητές και συλλέκτες, δηλαδή, να εξελιχθούν δυναμικά. Χρειάζεται, ωστόσο, μια απαραίτητη διευκρίνιση" σχολιάζει: "Το σκεπτικό μας δεν περιορίστηκε στη "βοήθεια" προς τον καλλιτέχνη, αλλά στη δημιουργία ενός υπόβαθρου. Η διοργάνωση ενός βραβείου για νέους καλλιτέχνες δεν πρέπει να συγχέεται με τη "βοήθεια", που συνήθως κρύβει μια αίσθηση μειονεξίας, αλλά με τη δημιουργία συνθηκών που στηρίζουν τους προβληματισμούς και το έργο τους προάγοντας το διάλογο. Για εμάς είναι σημαντική αυτή η διαφοροποίηση. Σε τούτη την κατεύθυνση κινήθηκε όλα αυτά τα χρόνια το βραβείο, με τις απαραίτητες διαφοροποιήσεις που συνδέονται με το "πνεύμα της εποχής" και τις συνθήκες κάθε διοργάνωσης".
Στα 12 χρόνια ύπαρξης του βραβείου ΔΕΣΤΕ έχει πάντα ως σταθερά του τη σύσταση μιας διεθνούς επιτροπής από διακεκριμένους ανθρώπους της τέχνης, Ελληνες και ξένους, οι οποίοι επιλέγουν και αξιολογούν το έργο των Ελλήνων καλλιτεχνών που συμμετέχουν. Οι γενικότερες αλλαγές και οι εξελίξεις στον χώρο της ελληνικής τέχνης επιπλέον είναι ένας ακόμα παράγοντας που επηρεάζει δυναμικά τις εκάστοτε επιλογές αλλά και τον χαρακτήρα του ίδιου του βραβείου. "Εγιναν σημαντικές διαφοροποιήσεις τα τελευταία χρόνια και άλλαξαν πολλά πράγματα στη δημιουργική συμβολή των Ελλήνων καλλιτεχνών", σχολιάζει ο κ. Ιωάννου. "Πρώτα απ' όλα υπάρχουν περισσότεροι καλοί καλλιτέχνες οι οποίοι έχουν σύγχρονους προβληματισμούς και ενδιαφέροντα έργα. Πρόκειται για γενιές καλλιτεχνών που δεν αισθάνονται -ούτε είναι- ασφυκτικά κλεισμένοι στο γεωγραφικό περιβάλλον και στα σύνορα της Ελλάδας. Ταξιδεύουν περισσότερο, συμμετέχουν σε εκθέσεις, παρακολουθούν τα νέα φαινόμενα, αντιλαμβάνονται τις αλλαγές που συντελούνται, συνεργάζονται με αίθουσες Τέχνης και καλλιτεχνικά ιδρύματα στο εξωτερικό. Ολα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα μια τέχνη περισσότερο ανοιχτή στον κόσμο και στην κοινωνία, με διευρυμένη συνείδηση και δυναμική".
Αστρο διεθνές
Στο πνεύμα της παγκοσμιοποίησης, μπορεί να μιλάμε πλέον για μια διεθνή εικαστική κοινότητα η οποία έχει καταργήσει προ πολλού τους φραγμούς των συνόρων, αλλά η μητρική χώρα παραμένει η αφετηρία κάθε καλλιτέχνη. Ρωτάμε τον κ. Ιωάννου σε ποιον βαθμό η εθνικότητα ενός εικαστικού παίζει ρόλο στην πορεία του. "Η εθνικότητα ενός καλλιτέχνη δεν έχει πλέον την ίδια σημασία που είχε τα προηγούμενα χρόνια", μας απαντάει. "Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η καταγωγή ενός καλλιτέχνη από μια μικρή σχετικά χώρα αντί για μειονέκτημα να αποδειχθεί πλεονέκτημα. Σήμερα, οι Ελληνες καλλιτέχνες είναι ισοδύναμοι και του ιδίου επιπέδου με τους ξένους συναδέλφους τους. Υπάρχουν πλέον αρκετοί καλοί καλλιτέχνες στην Ελλάδα".
Ενα βήμα πιο πέρα, συζητάμε για τη συλλεκτική αξία της σύγχρονης ελληνικής τέχνης διεθνώς. "Προτιμώ να μιλάω για Ελληνες καλλιτέχνες και όχι για "ελληνική τέχνη"", διευκρινίζει ο συλλέκτης. "Υπό αυτή την έννοια, πιστεύω ότι εκείνοι οι καλλιτέχνες που είναι πράγματι αξιοσύστατοι και αξιόλογοι θα παραμείνουν και στο μέλλον. Η συλλεκτική αξία δεν είναι στατική, αλλά δυναμική έννοια. Το σημαντικό δεν είναι η εθνικότητα, αλλά η αξία του καλλιτέχνη και του έργου". Εχοντας σφαιρική εικόνα και πολύπλευρη συμμετοχή στη διεθνή εικαστική σκηνή -συμμετέχει στα διοικητικά συμβούλια του Ιδρύματος Γκουγκενχάιμ, του Νέου Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης και τα διεθνή συμβούλια των Tate Galleries- τον ρωτάμε ποια θα έπρεπε να είναι κατά τη γνώμη του η μέριμνα και το όραμα όσων ασχολούνται με την τέχνη στην Ελλάδα. "Δεν υπάρχουν υποχρεωτικά "κοινά οράματα" σε όσους ασχολούνται με την Τέχνη" πιστεύει. "Η Τέχνη είναι πλουραλιστική και όχι μονοδιάστατη. Το σημαντικό για εμένα είναι να συμμετέχουμε στη διεθνή συζήτηση, να είμαστε μέρος του παγκόσμιου χάρτη και του διαλόγου. Αυτό προέχει και πρέπει να μας ενδιαφέρει περισσότερο".
Επιστρέφοντας στη συζήτηση για τα φετινά βραβεία, ο νικητής θα ανακοινωθεί στις 14 Σεπτεμβρίου, αναρωτιόμαστε κατά πόσο η απόκτηση ενός βραβείου ΔΕΣΤΕ βοηθά έναν νέο καλλιτέχνη και με ποιον τρόπο. "Η δημιουργία ενός πλαισίου και υποβάθρου που στοχεύσαμε από την αρχή για αυτά τα βραβεία πιστεύω ότι λειτούργησε. Στην πλειονότητά τους οι βραβευμένοι και οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες στη διαδικασία του Βραβείου ανέπτυξαν ?και συνεχίζουν να αναπτύσσουν- μια αξιόλογη δραστηριότητα. Ο καθένας έχει μια διακριτή παρουσία και συμμετέχει στο διεθνή διάλογο με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο".
Εχοντας διανύσει μια μακρά πορεία από το 1999, τα βραβεία ΔΕΣΤΕ, επιλέγουν κάθε δύο χρόνια νέους καλλιτέχνες που φέρουν ένα δυναμικό έργο σύγχρονου προβληματισμού με διεθνές εκτόπισμα. Εξ αρχής το βραβείο θεσμοθετήθηκε για καλλιτέχνες μέχρι 40 ετών και έχει δείξει την προτίμηση του σε εκείνους που παρουσιάζουν ένα πυκνό και πολύπλευρο καλλιτεχνικό έργο σε όλα τα είδη των σύγχρονων εικαστικών τεχνών και τολμούν έναν σύνθετο διάλογο με το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι και τη διεθνή σκηνή. Με αυτό τον τρόπο έδωσε από την αρχή το προβάδισμα σε μια νέα, ανερχόμενη καλλιτεχνική σκηνή που δεν φοβόταν να πειραματιστεί με τα νέα μέσα και συνέβαλε ώστε υποσχόμενοι καλλιτέχνες να γίνουν γνωστοί στο ευρύτερο κοινό. Ορισμένοι, μάλιστα, από τους υποψηφίους και τους νικητές του βραβείου έγιναν αργότερα αποδεκτοί σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις -όπως η Αθανασία Κυριακάκου και η Γεωργία Σαγρή στη Μπιενάλε της Βενετίας ή ο Ανδρέας Σάββας στην "© Europe Exists" δίπλα σε καλλιτέχνες όπως η Μόνα Χατούμ και ο Μαουρίτσιο Κατελάν- γεγονός που θεωρήθηκε αποτέλεσμα της συμμετοχής τους στα βραβεία ΔΕΣΤΕ.
Tα φετινά ΔΕΣΤΕ
Φέτος, η επιτροπή η οποία επέλεξε τους έξι καλλιτέχνες που διεκδικούν την πολυπόθητη διάκριση συστήθηκε από την επιμελήτρια του Μουσείου Μπενάκη, Πολύνα Κοσμαδάκη, τον δημοσιογράφο Στέλιο Βελλή, τον συλλέκτη και διοργανωτή της έκθεσης REMAP Ιάσωνα Τσάκωνα, τον ιστορικό Τέχνης και art consultant Δημήτρη Παλαιοκρασσά, τον συλλέκτη Γεράσιμο Γιαννόπουλο και τον εικαστικό Νίκο Ναυρίδη. Επέλεξαν τη δουλειά: του Γιάννη Βαρελά, επειδή "καθορίζεται από την αναζήτηση συνόλων ιστορικών αναφορών με στόχο την ανασύνθεσή τους και τον επαναπροσδιορισμό τους από νέες προσλαμβάνουσες"· της Αναστασίας Δούκα επειδή "εξετάζει οποιαδήποτε ανθρώπινη διαδικασία, καθώς και κάθε μοντέλο γνώσης ή αναμετάδοσης πληροφορίας και τα παράγωγα αυτών"· της Ειρήνης Μίγα καθώς "χρησιμοποιεί στο έργο της προσωπικές και ιστορικές αναφορές, μέσα από μια αλληγορική ματιά στην πραγματικότητα... δίνοντας νέα νοήματα και ερμηνείες στο παρόν"· της Αλεξάνδρας Μπαχζέτση επειδή "το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της στρέφεται στους κώδικες που διέπουν τη χειρονομία και την κίνηση, τόσο στην καθημερινότητα όσο και επί σκηνής"· του Ευτύχη Πατσουράκη ο οποίος ασχολείται με την "ατομική και συλλογική μνήμη, τη σχέση ταυτότητας και ιστορίας καθώς και την επανεξέταση της απεικόνισης ως φορέα αυτών των προβληματισμών"· και του Θεόδωρου Σταματόγιαννη επειδή "εστιάζεται στο πώς γλυπτικά αντικείμενα μπορούν να προκύψουν από τη γεωμετρία και τη λειτουργία του αρχιτεκτονικού χώρου".
Ολοι οι υποψήφιοι έχουν διεθνή εμπειρία καθώς ζουν, εργάζονται ή έχουν σπουδάσει στο εξωτερικό. Ο νικητής θα αποφασιστεί από τους: Δάκη Ιωάννου (πρόεδρο του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ), Madeleine Grynsztejn (διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο Σικάγο), Κάσπερ Κένινγκ (διευθυντή του Μουσείου Ludwig Koln, στην Κολονία), Τζέσικα Μόργκαν (Tate Modern), Σάρα Θόρντον (δημοσιογράφο) και Andro Wekua (εικαστικό) και θα παραλάβει το πρωτότυπο αγαλματίδιο -σχέδιο της προκατόχου του βραβείου Μαρίας Παπαδημητρίου- και €10.000 στις 14 Σεπτεμβρίου. ¦
Η έκθεση με τα έργα των υποψηφίων στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διαρκεί μέχρι τις 30 Οκτωβρίου.
1999: Παναγιώτα Τζαμουράνη
Video art
Η γλύπτρια και βιντεοκαλλιτέχνις, η πρώτη νικήτρια στη διοργάνωση του θεσμού, κέρδισε το βραβείο με έργα της video art. Χρονικά συνέπεσε με την άνθηση και την αποδοχή της video art στην Ελλάδα.
2001: Γεωργία Σαγρή
Performance
Κέρδισε με την performance της "Μέσα στη βιτρίνα" για την οποία είχε μεταφέρει επί πέντε ημέρες το υπνοδωμάτιό της στη βιτρίνα γνωστού αθηναϊκού καταστήματος.
2003: Μαρία Παπαδημητρίου
Video art
Γυρισμένο στην ύπαιθρο με πρωταγωνιστή το Γιώργο Μάγκα, το βίντεο της εικαστικού TAMA-Sentimental ξεχώρισε όχι μόνο στα βραβεία, αλλά και στις διεθνείς εκθέσεις "Μανιφέστα 4" και Μπιενάλε του Σάο Πάολο.
2005: Χριστόδουλος Παναγιώτου
Βιντεοεγκατάσταση
Διακρίθηκε με το έργο "Truly". Η νυχτερινή λήψη πολύχρωμων σιντριβανιών συνδιαλεγόταν με την εικόνα μαχητικών αεροσκαφών σχηματίζοντας στον ουρανό το σχήμα καρδιάς υπό τους ήχους ερωτικών τραγουδιών.
2007: Λουκία Αλαβάνου
Βιντεοεγκατάσταση
Διακρίθηκε με τη διπλή βιντεοεγκατάσταση "Chop Chop", μια σύνθεση εικόνων από cult ταινίες τρόμου και καρτούν, που καθιστούν ασαφή τα όρια ανάμεσα πραγματικού και φανταστικού.
2009: Ειρήνη Ευσταθίου
Εγκατάσταση
Το έργο της εικαστικού "Mapping the Moon" αποτελούσε μια εγκατάσταση στον χώρο με φωτογραφικό υλικό, σχέδια, πίνακες και τεκμήρια που είχε συλλέξει η ίδια επιμελώς ως μεσολαβητές μνήμης και νοσταλγίας.
Οι φετινοί υποψήφιοι
Ειρήνη Μίγα: 30 ετών, απόφοιτος ΑΣΚΤ και Saint Martins College, ζει στη Νέα Υόρκη.
Γιάννης Βαρελάς: 34 ετών, απόφοιτος της ΑΣΚΤ και του Royal College of Art, ζει στη Βιέννη.
Αλεξάνδρα Μπαχζέτση: 37 ετών, εκθέτει πρώτη φορά στη χώρα, ζει μεταξύ Βασιλείας και Ζυρίχης.
Ευτύχης Πατσουράκης: 44 ετών, απόφοιτος της ΑΣΚΤ και του Saint Martins College, ζει στην Αθήνα.
Θεόδωρος Σταματογιάννης: 34 ετών, απόφοιτος ΑΣΟΕΕ, ΑΣΚΤ και Καλών Τεχνών της Γλασκόβης.
Αναστασία Δούκα: 32 ετών, απόφοιτος της ΑΣΚΤ, έζησε στη Βιέννη.
ΓΙΩΤΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ yota.argyropoulou@yahoo.com
Πηγή:http://www.e-go.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου